Onderzoek in de levenswetenschappen kan een dual-use karakter krijgen, wat inhoudt dat de resultaten van het onderzoek mogelijk ook voor kwaadwillende doeleinden gebruikt zouden kunnen worden. Zo kunnen bijvoorbeeld biologische agentia, inclusief de kennis daarover en onderliggende technieken, zowel voor goedaardige als kwaadaardige doeleinden gebruikt worden. Aan de ene kant is het uiterst belangrijk onderzoek te doen naar ziekteverwekkende organismen en hebben ontwikkelingen op medisch, biologisch en agrarisch terrein een belangrijke maatschappelijke bijdrage. Echter, een deel van deze organismen kan ook gebruikt worden om biologische wapens te ontwikkelen die een gevaar kunnen vormen voor de volksgezondheid en leefomgeving. Het is daarom van belang dat met name onderzoekers en personen die verantwoordelijk zijn voor biologische veiligheid, nagaan of het onderzoek dat plaatsvindt mogelijke dual-use risico’s met zich meebrengt.

Dual-Use Quickscan

De online Dual-Use Quickscan (www.dualusequickscan.nl) bestaat uit een 15-tal vragen die gedestilleerd zijn uit (wetenschappelijke) literatuur en rapporten, met als doel onderzoekers te laten nadenken over mogelijke dual-use aspecten van hun onderzoek. Bij iedere vraag wordt een toelichting gegeven en wordt de vraag verduidelijkt met enkele sprekende voorbeelden uit de literatuur. De resultaten van de Dual-Use Quickscan geven een indicatie of het onderzoek een mogelijk dual-use aspect bevat. De onderzoeker kan vervolgens met de persoon in de organisatie die verantwoordelijk is voor biologische veiligheid bespreken  hoe hier zorgvuldig mee om te gaan.

Onderzoekers kunnen de tool vrijwillig op elk willekeurig moment gedurende het onderzoek invullen (vanaf de financieringsaanvraag tot publicatie van onderzoekresultaten). Hierbij ligt de focus op onderzoekers die werkzaam zijn in de levenswetenschappen én werken met (onderdelen of producten van, of kennis over) micro-organismen, én (laboratorium) werkzaamheden verrichten ten behoeve van onderzoek, ontwikkeling of productieprocessen.
Tijdens de ontwikkeling van de Dual-Use Quickscan heeft Bureau Biosecurity zich laten bijstaan door een klankbordgroep bestaande uit gerenommeerde onderzoekers, biologischeveiligheidsfunctionarissen en veiligheidsexperts afkomstig uit de academische wereld, bedrijfsleven en overheid.

De tool is vooralsnog beschikbaar in het Nederlands, maar op 21 juni 2021 zal de Engelstalige versie gelanceerd worden tijdens een gratis toegankelijk webinar. Deze webinar staat in het teken van het vergroten van biosecurity en dual-use bewustwording bij onderzoekers en zal in het Engels gevoerd worden. Aanmelden voor deze webinar kan via www.bureaubiosecurity.nl/webinar.