De Activiteitenregeling milieubeheer is met ingang van 1 januari 2024 komen te vervallen door het in werking treden van de Omgevingswet. Hierdoor is er geen pathogeniteitsklasse-indeling meer zoals deze in bijlage 3 van de regeling was weergegeven. Er zijn echter wel dierpathogenen aangewezen waarvoor biosafety- en biosecuritymaatregelen gelden, en waarvoor een meldplicht is voor beheerders van laboratoria.
Inperkingsmaatregelen
In de EU (Europese unie) Uitvoeringsverordening 2018/1882 (https://eur-lex.europa.eu/eli/reg_impl/2018/1882/oj) is een lijst met dierpathogenen opgenomen inclusief een indeling in categorieën voor in de lijst opgenomen ziekten en gevoelige diersoorten. Het betreft vijf categorieën (A t/m E) van ziekten waarvoor in de EU Verordening (EU) 2016/429 (Europese Diergezondheidsverordening, https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2016/429/oj) regels zijn vastgesteld voor de preventie en bestrijding van deze ziekten.
In artikel 16 van de Europese Diergezondheidsverordening (2016/429/EU) zijn verplichtingen opgenomen voor laboratoria en andere instellingen waarin met ziekteverwekkers, vaccins en andere biologische producten wordt gewerkt. Dergelijke instellingen dienen passende biobeveiligings- (biosecurity), bioveiligheids- (biosafety) en biologische-inperkingsmaatregelen (bio–containment) te nemen om te voorkomen dat de ziekteverwekkers (zoals opgenomen in 2018/1882/EU) vanuit het laboratorium in het milieu terecht komen en vervolgens in contact komen met dieren buiten het laboratorium. Een toelichting op de vereisten die aan beheerders van laboratoria worden gesteld is te vinden in de nota van toelichting bij het Besluit diergeneesmiddelen 2022 onder artikel 4.4.3. “Werken met ziekteverwekkers” (https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2021-169.html).
Meldplicht
Aanvullend op de Europese Diergezondheidsverordening (2016/429/EU) is in het Besluit diergeneesmiddelen 2022 (https://wetten.overheid.nl/BWBR0046416/2022-03-11) een meldplicht voor het werken met ziekteverwekkers opgenomen (Artikel 6.1). Hierin staat onder andere dat degene die verantwoordelijk is voor een laboratorium, voorziening of andere ruimte waar zich een bij ministeriële regeling aangewezen ziekteverwekker bevindt, dit meldt, indien de ziekteverwekker:
- voor een periode van ten minste 30 aaneengesloten dagen in het laboratorium, de voorziening of de ruimte aanwezig is; of
- aldaar wordt gekweekt.
In de Regeling diergeneesmiddelen 2022 (https://wetten.overheid.nl/BWBR0046239/2024-01-01) is een bijlage opgenomen met ziekteverwekkers die gemeld moeten worden. Een verdere uitleg van het Besluit diergeneesmiddelen 2022 is opgenomen in de nota van toelichting bij het Besluit onder artikel 4.4.3. “Werken met ziekteverwekkers” (https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2021-169.html). De melding dient te worden gedaan bij de NVWA.